- System uporządkowany
- Część frameworku Cynefin (wiki, website)
- Przykład: komputer
- Przykład: procedura krojenia nożem
- Cecha: przewidywalne i powtarzalne działanie
- Cecha: potrafi zepsuć się katastrofalnie w nieprzewidzianych przez twórcę warunkach
- komputer może się spalić w wyniku zakurzenia
- nożem możemy się skaleczyć, bo np. został on naostrzony bez naszej wiedzy i kroi dwa razy efektywniej
- System chaotyczny
- Część frameworku Cynefin (wiki, website)
- Przykład: modele przewidywania pogody (weather forecasting models)
- Przykład: problem trzech ciał
- Cecha: nieprzewidywalne do tego stopnia, że nawet nie da się wychwycić związków przyczynowo skutkowych. Rzeczy po prostu się dzieją.
- System złożony adaptacyjny (en. complex adatptive system)
- Część frameworku Cynefin (wiki, website)
- Przykład: dowolna grupa ludzi, ich zachowania
- Przykład: ekosystem parku (wilki w Yellowstone)
- Cecha: nie da się przewidzieć przyszłości
- Cecha: da się zauważyć związki przyczynowo-skutkowe w przeszłości (nie wszystkie)
- Cecha: powtarzanie tego, co się robiło w przeszłości niekoniecznie będzie dawało te same efekty w przyszłości
- Antykruchość
- Nassim Taleb – Antifragile
- Cecha systemów, które pod wpływem stresorów, szoków, stają się mocniejsze
- w przeciwieństwie do odporności (resilience), która polega na wytrzymaniu wpływu stresora
- Przykład: Układ kostny pod wpływem złamań czasami staje się mocniejszy w miejscu złamania
- Metoda sztangi
- Z tej samej książki, co (4), atrybuowana Senece
- Prosta strategia inwestycyjna, w której z jednej strony zapewniamy sobie bezpieczeństwo (finansowe, zatrudnienia, itp.) a pozostałe nam zasoby przeznaczamy w inwestycje o większym ryzyku, przy założeniu, że nie boli nas utrata tych pieniędzy, a zysk wynagrodzi nam wydane przez nas zasoby
- Przykład: pracujemy na niskopłatnym stanowisku, a wolne pieniądze przeznaczamy na bycie na konferencjach i szukanie lepszej pracy.
- Przykłady tutaj
- Aktant
- Pojęcie z Actor-Network Theory Bruno Latoura, potem reużyte przez Dave'a Snowdena
- W kontekście systemów złożonych adaptacyjnych oznacza każdy ludzi lub nieludzki czynnik, który ma wpływ i pewną sprawczość w danym systemie
- W odróżnieniu od pojęcia aktora, który przypisuje sprawczość jedynie ludziom, aktantem może być dowolna grupa ludzi, plotka, dostępna wiedza, ograniczenia nałożone na system (celowo bądź przypadkowo), obecne trendy, itp.
- Zobacz pojęcie gry jako dalszą dyskusję i obszerniejszy przykład.
- Afordancja - Affordance
- Najprościej opisując – lista możliwości, które dane środowisko lub obiekt nam daje
- Osoby, które "zawsze dostrzegają okazję", "mają smykałkę do biznesu" często właśnie są specjalistami w wykrywaniu nieoczywistych afordancji, które daje im środowisko
- W zespołach możemy tworzyć nowe afordancje, które sprzyjać będą naszym celom
- Przykład: możemy stworzyć program, w którym nagradzamy uznaniem i pieniędzmi za wymyślenie usprawnienia, które sprawi, że praca w fabryce będzie bezpieczniejsza lub sprawniejsza
- Rekontekstualizacja (wiki)
- Termin wywodzi się z literaturoznawstwa
- Oznacza przedstawienie czegoś w nowym kontekście
- Przykład: internetowe memy; soundbite'y polityków
- Mechanizmy radzenia sobie - Coping mechanisms
- Termin z psychologii, oznacza nasze strategie radzenia sobie bólem, dyskomfortem psychicznym, stresem, presją itd.
- Mogą być zdrowe i niezdrowe
- Zdrowe dążą do rozwiązania problemu, który leży u źródła
- Niezdrowe mają na celu usunięcie emocji
- Automatyzmy w tej strefie to mechanizmy obronne / defense mechanisms
- Przeramowanie kognitywne
- Jeden z mechanizmów radzenia sobie (9)
- Za pomocą odpowiednio dopasowanej rekontekstualizacji, przedstawiamy nasze wspomnienia w świetle dla nas korzystnym
- Przykład: Dwie osoby w związku. Jedna cały czas mówi, że bez drugiej sobie nie poradzi, druga jest tym przytłoczona i czuje się winna, że nie nie daje wystarczająco wiele. Przeramowanie: druga osoba zmienia swoje myślenie na "daję tyle ile mogę, żeby nie czuć przytłoczenia, jeśli to za mało, to musimy się rozstać".
- Myślenie abdukcyjne
- Jeden z rodzajów myślenia
- W odróżnieniu od indukcyjnego (na podstawie wielu przypadków zakładamy, że kolejny też taki będzie) i dedukcyjnego (na podstawie rachunku zdań logicznych, np. każdy człowiek to zwierzę, a więc jeśli jestem człowiekiem to jestem zwierzęciem)...
- ... Myślenie abdukcyjne polega na znalezieniu najprostszego pasującego wydarzenia do zestawu znanych faktów i wyciąga wiarygodne, ale niepotwierdzone wytłumaczenia tych faktów.
- Uwaga, jeśli zestawimy ze sobą kilka losowych rzeczy, możemy dojść do dobrze brzmiących, ale fałszych wytłumaczeń.
- Posługujemy się nim na codzień.
- Może powodować konflikty, bo lubimy sobie dopowiadać różnego rodzaju brakujące nam do wytłumaczenia fakty.
- Wszelkie wariacje "Przecież to powiedziałeś! / Myślałem coś innego" są wynikiem rozumowania abduktywnego u dwóch osób, które dało dwa podobne, ale inne wytłumaczenia.
- Halucynacje (AI)
- W AI istnieje koncept halucynacji.
- AI trenowane jest na pewnym zbiorze danych i nie posiada wiedzy na zewnątrz tego zbioru, nie może więc zwalidować swoich odpowiedzi.
- Przy zadanym pytaniu, AI korzysta z myślenia abduktywnego i dopowiada sobie pasujące mu fakty.
- To samo robimy my, tylko mamy większe zasoby intelektualne.
- Wniosek: my też halucyjnujemy, nawet jeśli wydaje nam się, że jesteśmy najbardziej racjonalnymi osobami na świecie.
- Fake guru
- W świecie trenerów i innych osób związanych z rozwojem osobistym, wiele z nich wciska ludziom kit.
- Niektóre z nich mogą nie być tego świadome (przez co wydają się bardzo autentyczne), niektóre są.
- Artur Król: Fake Guru, Anty-guru
- Polecam też Organized Collection of Irrational Nonsense
- Hiperpolaryzacja świata
- Część mapy trendów infuture.institute - tam opisane jako po prostu Polaryzacja
- Przyczyna: dostęp do mediów i tani koszt produkcji materiałów audio/video i tekstu
- Każdy może produkować treści
- Każdy może wybierać, co chce oglądać
- Bańki informacyjne - oglądamy to, co potwierdza nasze myślenie
- Efekt: dwie osoby w pokoju mogą totalnie różnić się bieżącą oceną swojego otoczenia, ponieważ nigdy nie oglądały tych materiałów, które oglądała druga osoba
- Sygnałowanie - Virtue signalling
- Mówimy o czymś tylko po to, aby w oczach publiki przedstawić się w określony sposób
- Nie musimy popierać działaniem naszych słów, więc mówić możemy wszystko
- Jest to możliwe w miejscach, gdzie ciężko jest sprawdzić, co kto faktycznie robi (np. Internet)
- Przykład: premier w mediach mówi, że dana ustawa jest bardzo ważna, po czym odsuwa ją w nieskońćzoność
- Przykład: opowiadamy się za jakąś stroną w popularnym gorącym temacie debat tylko po to, żeby o nas też mówiono
- Amplifikacja
- Wzmacnianie komunikacji tak, żeby wyglądała na bardziej rozpowszechnioną i bliską większej grupie ludzi niż jest faktycznie
- Wybieranie tylko szokujących i medialnych informacji tak, żeby propagowały się dalej
- Przykład: Farmy trolli amplifikujące radykalne przekazy w danym kraju w celu wywoływania powszechnej frustracji i niechęci do rządu
- Broszurka o metodach dezinformacji
- Grassrooting i astroturfing
- Grassrooting to sytuacja w której lokalne organizacje wywierają polityczny wpływ na decydentów w celu ulepszenia swojego środowiska
- Astroturfing to udawanie powyższego, tworzenie fikcyjnych organizacji lub sponsorowanie istniejących aby wywrzeć wrażenie, że oddolne inicjatywy społeczne popierają te lub inne decyzje polityczne
- Przykład: wsparcie potentata ropy przez "organizacje zajmujące się tematami ekologicznymi"
- Profilowość
- Pochodzi z książki You and Your Profile: Identity After Authenticity
- Profil w definicji tej książki to precyzyjnie skonstruowana tożsamość, która ma osiągać swój cel (np. sprzedaż poprzez markę osobistą eksperta w internecie, popularność na Instagramie)
- Profil jest tylko częścią ekspresji człowieka, który "wykonuje" ten profil
- Pojęcie to jest opisane w relacji do dwóch innych: "autentyczności" (Authenticity) i "szczerości" (Sincerity)
- Więcej w materiale na YouTube
- Technologia emocji
- Narzędzia do rozpoznawania i imitowania ludzkich emocji mogą pojawić się dużo wcześniej niż nam się wydaje
- Już dziś mamy duże postępy i duże pieniądze do zaoszczędzenia w obszarze motion capture. Model, który pozwoli nam przyśpieszyć generowanie bogatej palety zachowań emocjonalnych aktora na podstawie 2 godzin nagrania, można równie dobrze będzie wykorzystać do pokazywania emocji ludziom na ekranie w intuicyjny sposób.
- Symulakrum
- Weźmy dowolny symbol i zrekontekstualizujmy go (8). Gdy zrobimy to odpowiednio wiele razy, symbol ten zatraci jakiekolwiek znaczenie i stanie sie oderwanym od rzeczywistości pustym naczyniem nowych znaczeń.
- Więcej w notatce Symulakry i Symulacja Jean Boudrillarda
- Przykład: Memy w internecie
- Przykład: Rozmycie pewnych pojęć politycznych (wywiad z prof. Matczakiem)
- Zniekształcona rzeczywistość (AI)
- Część Mapy Trendów
- Zniekształcona rzeczywistość pojawia się na skutek znaczącego spadku kosztów powstania treści internetowych dzięki narzędziom AI (głos, video, deep fakes, generowany tekst).
- Na wygenerowanych przez AI treściach ludzie i AI będą się uczyć, chociażby języka angielskiego
- Efekty tego mogą być rozmaite, ale na pewno w pewien sposób zmienią rzeczywistość taką jaką postrzegamy.
Źródła:
Zaktualizowano: 2024-05-31
Następna aktualizacja zaplanowana na 2024-06-09